Wat is een Gemba Walk?
Een Gemba Walk is een gestructureerd bezoek aan de werkvloer, waarbij je als leidinggevende observeert hoe processen verlopen, hoe mensen samenwerken en waar mogelijke knelpunten zitten. Het doel? Verspilling herkennen, processen verbeteren en medewerkers actief betrekken bij verandering.
Je doet dit niet vanuit een vergaderzaal of Excel-sheet, maar door letterlijk met je voeten te kijken – zoals Lean-goeroe Taiichi Ohno ooit zei: “Don’t look with your eyes, look with your feet.”
Waarom is een Gemba Walk belangrijk?
In veel organisaties zit er een grote kloof tussen het management en de werkvloer. Beslissingen worden genomen zonder te weten wat er écht speelt. Het gevolg? Frustratie bij medewerkers, inefficiënte processen en ontevreden klanten.
Door regelmatig Gemba Walks te doen:
- krijg je als leidinggevende voeling met de dagelijkse realiteit;
- ontdek je obstakels die de productiviteit belemmeren;
- versterk je de relatie met je team;
- en zet je continu verbeteren écht op de kaart.
Bovendien stimuleert een Gemba Walk een cultuur van samenwerking, open communicatie en gedeeld eigenaarschap.
De 8 stappen van een succesvolle Gemba Walk
🟢 1. Bepaal het doel van je walk
- Wat wil je bereiken? (bv. verspilling opsporen, klanttevredenheid verbeteren).
- Zonder doel = oppervlakkig bezoek.
🔍 2. Ken het proces dat je gaat observeren
- Verdiep je vooraf in het proces.
- Zo herken je sneller afwijkingen.
🕒 3. Plan je moment zorgvuldig
- Kies een moment waarop het proces actief is.
- Laat weten dat je komt om te leren, niet te controleren.
👣 4. Bezoek de echte werkplek
- Ga naar de plek waar het werk gebeurt.
- Geen vergaderzalen – ga naar de bron.
👁 5. Observeer processen en interacties
- Focus op wat er gebeurt, niet op wie het doet.
- Kijk naar samenwerking, klantinteracties en uitvoering.
📈 6. Begrijp de huidige prestaties
- Zie je vertragingen, herwerk of verspilling?
- Stel objectief vast hoe het proces draait.
📐 7. Vergelijk met de ideale situatie
- Wat is het verschil met de gewenste situatie?
- Bepaal wat realistisch verbeterd kan worden.
🤝 8. Zoek samen naar verbeterkansen
- Praat met medewerkers:
- Wat werkt goed? Wat kan beter?
- Werk samen aan verbeteracties.
De kracht van dagelijkse Gemba Walks
Een mooi voorbeeld komt van een logistiek centrum. Daar wordt elke ochtend na het managementoverleg een Gemba Walk georganiseerd rond een specifiek thema. Elke dag wordt er één waardevol onderdeel van de keten onder de loep genomen: van picking tot levering. Teams delen inzichten, bespreken knelpunten en werken samen aan oplossingen.
Door Gemba Walks tot een vast onderdeel van de dagelijkse routine te maken, wordt continu verbeteren niet langer een project, maar een gewoonte.
Gemba Cirkel: observeer met aandacht
Een interessante aanvulling op de Gemba Walk is de Gemba Cirkel, afkomstig van Toyota. Hierbij trek je letterlijk een cirkel op de vloer, en blijf je daar staan om het werkproces te observeren. Zonder in te grijpen, zonder te oordelen – gewoon observeren. Wat zie je gebeuren? Waar zit de verspilling? Waar liggen kansen?
Het doel is niet hoe lang je blijft staan (al zou Toyota dit soms uren doen), maar hoe goed je het proces écht begrijpt. Pas dan kun je onderbouwde verbeteringen doorvoeren.
Tot slot: Gemba is geen controle, maar betrokkenheid
Een Gemba Walk is geen controletool, maar een manier om als leider verbinding te maken met de realiteit. Je toont respect voor het werk van je medewerkers, je leert van hen en je stimuleert gezamenlijk leren en verbeteren.
Zoals Fujio Cho van Toyota het zei: “Go see, ask why, show respect.”
Als je dat consequent doet, wordt de werkvloer niet alleen de plek waar waarde wordt gecreëerd, maar ook waar leiderschap vorm krijgt.